The Word Foundation
Condividi a pagina



THE

PARMA

Ottobre 1912


Copyright 1912 da HW PERCIVAL

MOMENTI CON AMICI

Cumu ci si pò difende contru a bugie è a calunnia d'altri?

Per esse onestu in u pensamentu, veritariu in discorsu, è ghjustu in azzione. Sì un omu penserà chì ùn hè micca mentida è vera in u discorsu, di a menti o di a calunnia ùn pò micca prevalenu contru à ellu. In vista di l'apparente inghjustizia è di calunnia immerita in u mondu, sta dichjarazione ùn pare micca esse purtata da fatti. Eppuru, hè vera. Nuddu vole esse calumniatu; nimu ùn vole esse mentitu; ma a maiò parte di e persone si mentenu è calandenu l'altri. Forsi a mentida hè solu un pocu, una "mentida bianca"; forse a malvagia hè fatta solu à a manera di a goffa, di fà conversazione. Eppuru, una minzogna hè una mentida, però pò esse esse culurita o chjamata. U fattu hè, hè difficiule per truvà qualcunu chì pensa onestamente, parla in verità è agisce in ligna. Un pò ammettà chì sta dichjarazione hè generalmente vera di l'altri, ma hè probabile di nigà si hè applicata à ellu. A so negazione, però, prova a dichjarazione vera in u so casu, è hè a so propria vittima. L'abitudine universale di gridà contru à i minzogni è di denunzià a calunnia in generale, ma ùn diminuisce micca i nostri cuntributi à l'offerta, provoca è mantene una quantità cusì larga è stizza di a commodità in circulazione attiva, è face chì quelli chì anu da fà cun u fornimentu à sia cusì suscettibile à o ferite da bugie è calunnie.

Una mentida hè in u mondu morale ciò chì l'assassiniu hè in u mondu fisicu. Quellu chì prova di tumbà uccideva u corpu fisicu. Quellu chì si trova à mezu à un altru ferite o prova di distrughje u caratteru di quellu altru. Sè l'omicidiu ùn puderà truvà nessuna entrata per l'arma in u corpu fisicu di a so vittima, ùn riescerà micca in u so tentativu di uccidimentu, è hè prubabile chì, quand'ellu hè chjappu, sottumessi a pena di u so attu. Per impedisce l'ingressu in u so corpu di l'arma di l'assassinu, a vittima prevista deve esse prutetta da un stemma o da qualcosa chì resiste à l'attaccu. L'assassinu in u mondu morale usa una minzogna, falsità, calunnia cum'è e so armi. Cù questi attaccà u caratteru di a so vittima destinata. Per pruteghje si da l'arme di l'assassiniu, a vittima prevista deve avè armatu nantu à ellu. L'onestà in u pensamentu, a verità in u discorsu, è a ghjustizia in l'attu, custruirà annantu à ellu una armatura invulnerabile à l'attacchi. Questa armatura ùn hè micca vistu, ma ùn hè micca vistu una mentida o calunnia, nè hè vistu di caratteri. Benchè micca vistu, e cose sò più reale ch'è una pistola, un cuteddu, o una armatura di l'azzaru. Una mentida o calunniazione ùn pò micca affettà u carattere di quellu chì hè tutelatu da l'onestà è a verità, perchè a verità è l'onestà sò virtuti permanenti; bugie è calunnie sò e so opposte, è sò vici chì sò impermanenti. Una minzogna ùn pò micca prevalene contru una verità. A Slander ùn pò micca prevale contru l'onestà. Ma se invece di esse onestu in u so pensamentu, un omu pensa di bugie è di parlà falsamente, u so pensamentu è u discorsu facenu u so carattere vulnerabile è negativu à e menti o a calunnia pusitiva ad ellu. Sì, però, u so caratteru hè prutettu da una armatura fatta da a so onestà in u pensamentu è a verità in u discorsu, allora l'arme destinate à ellu si riaccultanu annantu à quellu chì li lanciava è chì ellu stessu soffre e cunsequenze di u so attu. Tale hè a lege in u mondu murale. Quellu chì ferisce un altru caratteru da bugie è calunnie, a so volta soffrerà da e falsità di l'altri, anche se a pena pò esse differita. Hè megliu per l'intenzioni assassine versu un altru per rinculà subbitu nantu à ellu è da l'armatura di l'onestà è di a verità di a so vittima destinata, perchè hè più probabile di vede è vede prima a futilità di un pensamentu è azione sbagliati, è vulerà. u più prestu amparà à ùn minghjà, micca à fà sbaglià perchè ùn pò micca fà sbagliare senza ferite per ellu stessu. Dopu chì hà amparatu chì ùn deve micca fà micca male si evitaria a pena di sbaglià, prestu hà da amparà à fà bè perchè hè ghjustu è megliu.

E piccule "minzogni bianchi" è e calde inattive ùn sò micca e corse inocente chì pareanu d'occhi senza vede. Sò e sementi di l'assassiniu è d'altri crimini, ancu se puderà intervene assai tempu trà a piantazione di e sementi è a sega di u fruttu.

Quandu unu dice una minzogna chì ùn hè micca rilevata, hè sicuru di dì una altra, è altra, finu à chì hè truvatu; è ellu diventa un bugiardu endureratu, cunfirmatu in l'abitudine. Quandu unu si trova, invariabilmente dice un'altra mentida per oculta a so prima, è un terzu per ocultà i dui, è cusì, finu à chì e so menti si contraddiscenu l'una di l'altra e stanu fora di tistimoni forti contru à ellu. U più successu hà in primu tempu à aghjunghje à u numeru di i so minzoglii, u più cagiunatu è trituratu serà quandu questi figlioli di u so pensamentu sò convocati per fà testimunianza contru à ellu. Quellu chì si pruteghja per onestà, verità, ghjustizia, in u so pensamentu è di u discursu è di l'azzione, ùn solu ùn si pruteghja micca da attacchi di falsità è di calunnie; ampararà cumu ùn l'attaccà micca quelli chì l'attaccarianu è cumu si pruteggianu per avè un armatura invisibile ma invulnerabile. Serà un veru filantropu per via di a forza morale chì l'altri sò stati stimulati à sviluppà. Serà un veru riformatore, da u stabilimentu di l’onestà, di a verità è di a ghjustizia in u pensamentu è u discorsu. Dunque cù u crimine cessatu, e case di currezzione seranu smarite cù e prigiò abolite, è cù menti attive, l'omu averà felicità è percecerà ciò chì a libertà hè.

Un Amicu [HW Percival]